Những Cách Chế Biến, Bảo Quản Trái Khổ Qua Rừng Nên Biết!

MỤC LỤC

Rau khổ qua rừng

Ngọn khổ qua rừng

Khổ qua rừng ăn sống được không?

Khổ qua rừng dồn thịt

Khổ qua rừng nấu canh

Khổ qua rừng xào trứng

Khổ qua rừng kho tiêu

Khổ qua rừng ngâm rượu Giá khổ qua rừng tươi Khổ rừng sấy khô

RAU KHỔ QUA RỪNG

Khổ qua rừng là loài cây thân thảo, thân cây thuộc loại thân leo, thân tròn, có màu xanh, chiều dài khoảng 3 mét, có tua cuốn dài, thường phân bố ở những vùng rừng núi.

Lá khổ qua rừng có màu xanh sẫm, mép lá có nhiều khía giống hình răng cưa. Màu sắc ở mặt dưới của lá nhạt hơn và có đường gân nổi rõ ở từng khía của lá. Phần hoa khổ qua rừng có màu vàng, thường mọc ở nách lá. Có hai loại hoa là hoa đực và hoa cái, chỉ có hoa cái mới tạo trái khổ qua.

Là loại cây dễ sinh trưởng và phát triển nên cây khổ qua rừng có thể thu hoạch bất kỳ vào thời điểm nào trong năm. Sau khoảng 45 ngày gieo trồng, sẽ có trái khổ qua, mỗi vụ khổ qua rừng kéo dài khoảng 5 tháng. Trái khổ qua tạo thành có hình thoi, hình thoi, có kích thước từ 8 – 10 cm, ở xung quanh quả có nhiều u nhỏ mộc chồi hẳn lên trên. Khi chưa chín quả có màu xanh thẫm, lúc chín quả chuyển sang màu vàng cam.

Không quá khó để nhận thấy, cả thân, lá và trái khổ qua rừng nhỏ hơn khổ qua thông thường nhà trồng. Lớp vỏ của trái khổ qua rừng rất nhỏ, sần sùi, quả to nhất chỉ bằng hai đầu ngón tay. Trong khi khổ qua thông thường kích thước quả có thể to bằng cả bắp tay, lớp vỏ ngoài bóng hơn. Đặc biệt, so với trái khổ qua nhà, hàm lượng chất dinh dưỡng trong trái khổ qua rừng nhiều gấp 10 lần.

Rau khổ qua được biết đến là một trong những loại rau có rất nhiều cách chế biến món ăn trong đời sống người Việt. Tuy có vị hơi đắng, nhưng những món ăn nấu từ cây khổ qua rừng lại để lại cho người thưởng thức một cảm giác khó quên. Dù không thích hợp với khẩu vị của một số người, nhưng các cách chế biến món ăn từ cây khổ qua rừng vẫn luôn được tin dùng vì nguồn Vitamin và dưỡng chất dồi dào.

NGỌN KHỔ QUA RỪNG

Ngọn hay đọt khổ qua rừng là phần thân trên cùng của cây khổ qua rừng. Vì nhiều mục đích khác nhau như để giúp các bộ phận khác như trái khổ qua được tập trung chất dinh dưỡng cho việc sinh trưởng, phát triển; hay đơn giản chỉ vì thích ăn các món ăn từ ngọn cây khổ qua, hay để hái lá khổ qua ... trong quá trình cây khổ qua rừng phát triển, người ta có thể ngắt/cắt phần ngọn khổ qua.

 Các ngọn được sử dụng để chế biến, nấu ăn thường là các ngọn cây còn non, mềm, không quá dai. Bên cạnh lá hay trái khổ qua rừng, bộ phận ngọn cũng được nhiều người biết đến là một nguyên liệu tốt cho sức khỏe. Bởi trong ngọn khổ qua rừng có chứa vitamin C, B17 cực cao giúp tăng cường hệ miễn dịch và thúc đẩy khả năng tiêu diệt các tế bào ung thư.

Bên cạnh đó, ngọn khổ qua rừng còn chứa chất Charantin giúp giảm Triglycerides và Cholesterol, phá tan các mảng bám trên thành mạch máu nên rất tốt cho người bệnh xơ vữa động mạch.

Ngọn khổ qua rừng thường được dùng để nấu một số món như xào, nấu cạnh hoặc dung để ăn lẩu.

 Quả hay trái khổ qua rừng cũng là một trong những bộ phận được ưa chuộng và được dùng để chế biến nhiều món ăn hàng ngày. Trái khổ qua rừng có kích thước khá nhỏ so với trái khổ qua thường cũng như so với nhiều loại khác.

Trái khổ qua rừng vô cùng giàu vitamin và khoáng chất, theo nghiên cứu, một trái khổ qua chứa khoảng: 0,9 % Protein,0,1% Lipit, 0,2 % cacbon hidrat; nhiều vitamin A, C cùng nhiều loại khoáng chất như canxi, kali, magie, sắt… Do vậy, bên cạnh cung cấp chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể, trái khổ qua rừng cũng có tác dụng diệt vi khuẩn và virus, chống lại các tế bào ung thư; hỗ trợ đắc lực cho bệnh nhân ung thư đang chữa bằng tia xạ và nhiều bệnh lý khác.

Người ta hay sử dụng trái khổ qua rừng để ăn trực tiếp như khổ qua bình thường, món ăn thường được ưa chuộng nhất có thể kể đến là khổ qua nhồi thịt. Với món ăn này, vị ngọt, thơm ngon của thịt có thể giúp bạn quên đi vị đắng nhẹ của trái khổ qua, giúp món ăn được hài hòa, ngon miệng hơn.

Bên cạnh đó, trái khổ qua cũng thường được phơi hoặc sấy khô và sử dụng để nấu hoặc làm các loại trà từ khổ qua, giúp giảm nóng trong người, thanh nhiệt cơ thể, hay đắp mặt bằng bột khổ qua rừng để trị mụn cũng như nhiều công dụng khác.

KHỔ QUA RỪNG ĂN SỐNG ĐƯỢC KHÔNG?

Khổ qua rừng là loại cây có thể sinh trưởng và phát triển tự nhiên mà không cần quá nhiều sự can thiệp của các loại phân hóa học, thuốc trừ sâu, ... do vậy, đây là loại thực phẩm sạch. Do vậy, bạn có thể ăn sống mà không cần lo ngại vấn đề an toàn. Tuy nhiên cần lưu ý trước khi ăn trực tiếp bạn nên đặc biệt quan tâm đến chất lượng sản phẩm để đảm bảo an toàn.

Khi đã đảm bảo an toàn, bạn chỉ cần rửa sạch, bỏ hạt và ăn phần trái khổ qua hoặc ép lấy nước uống. Được biết, nước ép khổ qua tươi giúp khắc phục hiệu quả tình trạng nóng nhiệt, táo bón, tiểu gắt, ăn uống không ngon; ngoài ra còn giúp ổn định đường huyết và hỗ trợ điều trị tiểu đường.

KHỔ QUA RỪNG DỒN THỊT

Canh khổ qua rừng nhồi thịt là một món ăn quen thuộc, rất dễ bắt gặp trong các bữa ăn của gia đình, đặc biệt là dịp lễ, Tết. Cách chế biến món ăn này cũng không quá khó.

Nguyên liệu: Trái khổ qua rừng, Thịt xay, hành lá, hành củ, tiêu, muối, bột nêm, Nước dùng hầm xương hoặc nước lã

Cách nấu món ngon canh khổ qua rừng nhồi thịt:

 Thịt xay bạn tiến hành tẩm ướp gia vị để món ăn thêm thơm ngon. Tùy khẩu vị từng vùng, từng nhà mà bạn lựa chọn cách ướp thịt sao cho phù hợp, trong đó những gia vị chính khong thể thiếu là hạt nêm, hành củ, đầu hành, tiểu xay. Để phần nguyên liệu được hoàn hảo hơn, bạn cần ướp trong khoảng 15 - 20 phút.

Bên cạnh thịt xay, bạn có thể cho thêm mộc nhĩ để phần nhân được thơm hơn. Ngoài ra, bạn cũng có thể thay bằng giò sống hay cá thác lác đều được.

Để khổ qua khi chín có màu đẹp mắt hơn, bạn có thể chần qua trái khổ qua với nước sôi (cho thêm ít muối), sau đó cho khổ qua ngâm ngay vào nước lạnh có chút đá càng tốt.

Tiếp theo, bạn tiến hành nhồi phần thịt đã ướp vào trong ruột của trái khổ qua rừng. Phần nhân phải được nhồi cho hơi đầy miệng trái khổ qua nhưng không bị vương vãi ra ngoài. Nếu cẩn thận bạn có thể dùng lá hành cột trái khổ qua để khi nấu, phần nhân không bị rơi ra.

Để nấu canh khổ qua rừng nhồi thịt ngon hấp dẫn là bạn cần đun sôi nước dùng hầm từ xương. Nếu không có, bạn có thể dùng nước thường và cho thêm chút bột nêm. Đợi lúc nước sôi bạn lần lượt thả từng trái khổ qua rừng đã nhồi thịt vào, đun lửa lớn cho sôi bùng lên, sau đó bạn hớt hết bọt cho nước dùng được trong và hầm đến khi chín mềm.

Khổ qua sau khi cho ra tô, bạn có thể thêm vào ít hành lá đã thái nhỏ, ngò, tiêu xay để tăng màu sắc và mùi thơm.

KHỔ QUA RỪNG NẤU CANH

Khổ qua rừng nấu canh là món ăn khá gần gũi với nhiều gia đình Việt. Không chỉ là một món ăn ngon, giàu dinh dưỡng mà canh khổ qua rừng còn mang ý nghĩa tinh thần to lớn trong văn hóa người Việt với cách chế biến khá đơn giản.

Nguyên liệu:  lá hoặc trái khổ qua rừng, thịt bò, hành lá, gia vị (hạt nêm, muối, mì chính, tiêu, ...), nước

Cách nấu món canh khổ qua rừng

Phần thịt mua về, bạn tiến hành rửa sạch sau đó thái lát và ướp thêm ít gia vị cho đậm đà hơn. Trong thời gian chờ gia vị thấm, bạn tiến hành sơ chế khổ qua rừng và đun nước.

Nếu sử dụng lá khổ qua rừng để nấu, bạn nên chọn phần ngọn và lá mềm để lá khổ qua rừng nấu canh không bị quá dai hay đắng. Khi đã lựa chọn được lá, bạn chỉ cần nhặt và rửa sạch, để ráo nước sau đó thái vừa phải (nếu sợ đắng nước, bạn có thể để nguyên lá mà không cần thái).

Còn nếu bạn chọn nguyên liệu nấu là trái khổ qua, khi mua khổ qua về bạn cần rửa sạch với muối, để loại bỏ phần bụi bẩn bám bên ngoài, đặc biệt là những chỗ sần sùi trên trái khổ qua. Sau đó dùng muỗng cạo hết phần ruột, rửa lại lần nữa cho sạch rồi dùng dao thái thành những lát vừa phải. 

Nước sôi bạn cho phần thịt đã ướp vào nấu chín, đồng thời nêm nếm gia vị cho vừa ăn. Sau đó cho lá hoặc trái khổ qua đã thái lát vào đun đến khi nước sôi 2-3 phút thì tắt bếp.

Vậy là món khổ qua rừng nấu canh của chúng ta đã xong. Khá đơn giản phải không?

KHỔ QUA RỪNG XÀO TRỨNG

Hầu hết các món ăn chế biến từ khổ qua rừng không quá khó. Khổ qua rừng xào cũng vậy, bạn có thể dùng đọt khổ qua rừng xào thịt hoặc dùng trái khổ qua rừng xào trứng. Bạn có thể tham khảo cách chế biến món khổ qua rừng xào trứng dưới đây.

Khổ qua mua về rửa sạch, vì trái khổ qua rừng thường rất sần sùi có thể chứa nhiều bụi bẩn nên bạn phải rửa thật sạch và có thể ngâm nước muối loãng. Sau đó dùng muỗng cạo hết phần ruột, rửa lại lần nữa cho sạch rồi dùng dao thái thành những lát vừa phải. Không nên thái quá mỏng vì điều này khiến khi xào khổ qua dễ bị ra nhiều nước và mềm.

 Nhiều người cho rằng sau khi thái nên rửa thêm lần nữa với nước muối để đảm bảo vệ sinh. Tuy nhiên điều này không thật sự đúng bởi khổ qua rừng là loại cây phát triển tự nhiên mà không cần sự can thiệp của phân bón hóa học hay thuốc trừ sâu, ... nên vấn đề an toàn vệ sinh bạn có thể yên tâm. Bên cạnh đó, việc rửa lại sau khi thái sẽ làm mất đi đáng kể các chất dinh dưỡng có trong trái khổ qua, hơn nữa, việc rửa sẽ khiến quá trình xào khổ qua rừng bị ra nước nhiều, khiến món ăn không ngon, do vậy bạn chỉ cần rửa ở lần đầu là được.

Sau đó, bạn đun nóng chảo với chút dầu ăn, khi dầu nóng thì cho tỏi băm vào phi thơm vàng. Tiếp đó, bạn cho phần khổ qua rừng thái lát vào xào với lửa lớn, nêm nếm gia vị với chút nước mắm, hạt tiêu và mì chính.

 Khi khổ qua gần chín thì bạn đổ trứng vào xào cùng, đảo đều tay sao cho trứng được trộn lẫn với khổ qua. Đợi khoảng 1 phút cho trứng chín và đông lại, bạn cho hành lá, tiêu xay vào, đảo đều lần nữa là xong.

KHỔ QUA RỪNG KHO TIÊU

Đối với món kho, khổ qua rừng có khá nhiều cách kết hợp để cho ra nhiều món ngon như khổ qua rừng kho thịt hay khổ qua rừng kho chay, ...

 Trái khổ qua rừng mua về bạn tiến hành cắt bỏ đầu đuôi, cắt đôi vẫn giữ phần ruột đem rửa sạch để ráo.

 Thịt đùi rửa sạch qua với nước muối và cắt miếng khoảng 5-6 cm, sau đó ướp thịt với nước mắm, hạt nêm, nước màu, tiêu, hành tím băm, dầu ăn và để khoảng 15-20 phút cho thịt thật thấm gia vị.

Đun nóng chảo, sau đó cho phần thịt đã ướp vào đảo thật đều đến khi thịt săn lại đổ thêm bát nước và cho phần khổ qua vào kho chung. Để lửa riu riu để thịt mềm và trái khổ qua cũng vừa thấm gia vị, khi thịt bắt đầu chuyển sang màu cánh gián bạn nêm lại một lần nữa trước khi tắt bếp.

Nếu bạn không ăn được vị đắng của trái khổ qua thì hãy chần qua khổ qua rừng trước khi kho cùng thịt, vị đắng sẽ giảm đi đáng kể đấy!

Các món ăn chế biến từ khổ qua rừng hầu hết đều đơn giản nên nó thường có mặt ở nhiều gia đình, nhiều địa phương. Nếu có dịp vào Đồng Nai, bạn có thể ghé quán khổ qua rừng Biên Hòa để thưởng thức các món ăn trên.

KHỔ QUA RỪNG NGÂM RƯỢU

Bản thân khổ qua rừng đã là một loại dược liệu tốt, do vậy việc sử dụng trái khổ qua rừng kết hợp với rượu lại càng mang tăng cường các công dụng vốn có.

Khi chọn nguyên liệu để ngâm rượu, nên chọn những trái khổ qua có màu xanh đậm, răng cưa đều nhau, tươi và bề mặt không bị dập nát. Với rượu ngâm, bạn nên chọn rượu có nồng độ cồn khoảng 40 độ và nấu bằng rượu nếp nguyên chất và không có sử dụng chất bảo quản hay pha với các chất phụ gia khác để đảm bảo được độ đậm đặc của rượu.

Phần trái khổ qua, đầu tiên bạn cần làm sạch khổ qua, lấy hết hạt ra ngoài và để nguyên cả quả rồi rửa sạch. Sau đó, lấy khổ qua rừng phơi khô hoàn toàn. Nếu không muốn mất quá nhiều thời gian cho việc phơi khô bạn có thể sấy hoặc chọn mua trái khổ qua rừng sấy khô từ đầu.

Vệ sinh bình ngâm rượu thật sạch, để ráo nước. Bỏ khổ qua vào bình và tiếp tục cho rượu vào theo tỉ lệ 1:3. Đậy kín nắp bình, vệ sinh xung quanh bình và ngâm trong 6 tháng cho tới một năm là có thể dùng được.

Lưu ý: Để bình ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Cũng không được để bình ở nơi có ẩm ướt.

Sử dụng rượu khổ qua rừng thường xuyên sẽ giúp bạn tăng cường sức khỏe tuy nhiên, việc lạm dụng sẽ gây hại cho sức khỏe của bạn. Chỉ nên sử dụng mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 1 ly từ 20 đến 50ml vào trước bữa ăn để dạ dày hoạt động tốt hơn.

GIÁ KHỔ QUA RỪNG TƯƠI

Khổ qua rừng là một trong những sản phẩm có khá nhiều công dụng cũng như cách chế biến đơn giản, do vậy mà rất nhiều người có nhu cầu tìm mua. Tùy vào nguồn gốc, loại hàng, cách thức bảo quản, … mà mỗi sản phẩm sẽ có các mức giá khác nhau. Giá trái khổ qua rừng tươi thường giao động từ 30.000đ - 80.000đ/kg.

Ngoài ra, đối với trái khổ qua rừng khô, mức giá phổ biến trên thị trường hiện nay giao động từ 300 – 800 nghìn đồng/kg tùy vào nơi phân phối.

Tuy nhiên, khi chọn mua khổ qua rừng khô bạn cũng cần thực sự lưu tâm đến nguồn gốc, chất lượng, cũng như tình trạng sản phẩm để tránh mua phải những loại hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, ... Bởi là một sản phẩm với nhiều công dụng, trái khổ qua rừng luôn được nhiều người quan tâm và tìm mua, chình vì vậy mà ngày càng nhiều sản phẩm tràn lan trên thị trường, không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm định về chất lượng.

Đến với Tây Nguyên Xanh, với tiêu chí đặt chất lượng sản phẩm lên hàng đầu, chúng tôi cho phép bạn được xem hàng, kiểm tra chất lượng trước khi chọn mua và cam kết được đổi trả nếu chất lượng sản phẩm khổ qua rừng khô không đạt chuẩn.

KHỔ QUA RỪNG SẤY KHÔ

Từ lâu, ông bà ta đã biết đến nhiều công dụng của khổ qua rừng như lá non, trái khổ qua rừng làm rau ăn, toàn thân rễ lá làm thuốc trấn ban cho phụ nữ thời kì sinh nở, nước sắc dây khổ qua rừng có tác dụng giải độc khi trúng độc và dùng phòng trừ bệnh uốn ván cho phụ nữ sau khi sinh hoặc sẩy thai, dịch ép lá dùng chữa viêm mắt, nước sắc toàn cây có tác dụng cắt cơn ho trong bệnh phổi, … Tuy có nhiều công dụng, những những bộ phận tươi trên không thể bảo quản được lâu. Nhận thức được vấn đề trên, từ lâu, việc bảo quản trái khổ qua rừng bằng cách sấy khô đã trở nên hữu ích. Người ta đã biết mang cả những bộ phận như lá, thân, trái khổ qua rừng sấy khô hoặc phơi khô để bảo quản lâu hơn, tránh việc ẩm mốc, hư hỏng, ảnh hưởng đến chất lượng, công dụng của khổ qua rừng.

Để làm khổ qua rừng sấy khô, trước tiên bạn cần rửa nguyên liệu thật sạch để đảm bảo vệ sinh. Nếu muốn việc phơi khô không tốn quá nhiều thời gian, bạn có thể thái nhỏ khổ qua thành nhiều phần và mang đi phơi dưới ánh nắng mặt trời hoặc sấy khô bằng nhiệt độ.

---